Birleşmiş Milletler bünyesindeki bir araştırma komisyonu, İsrail’in Gazze’de Filistinlilere karşı “soykırım” işlediği sonucuna vardı.
Komisyon raporuna göre İsrail’in Hamas ile 2023 yılında başlayan savaşta uluslararası hukukun tanımladığı beş soykırım eyleminden dördünü gerçekleştirdiğine dair kanıtlar var.
Rapor bunları bir topluluğun üyelerini öldürmek, onlara ciddi bedensel ve ruhsal zarar vermek, topluluğu yok etmek için koşullar yaratmak ve doğumları engellemek olarak sıraladı.
İsrailli liderlerin savaş sürecindeki açıklamaları ve İsrail ordusunun uygulamaları da soykırım niyetinin kanıtı olarak gösterildi.
İsrail Dışişleri Bakanlığı ise raporu kesin bir dille reddederek, rapor için “çarpıtılmış ve yanlış” ifadelerini kullandı.
Bir bakanlık sözcüsü, BM komisyondaki üç uzmanı “Hamas uzantısı” olarak niteledi ve örgütün yalanlarına inandıkları suçlaması yaptı.
Açıklamada, “Rapordaki yalanların tersine, Hamas İsrail’de soykırım girişiminde bulunmuş, 1.200 kişiyi öldürmüş, kadınlara tecavüz etmiş, aileleri diri diri yakmış ve her Yahudiyi öldürme hedefini açıkça ilan etmiş bir örgüttür” denildi.
İsrail ordusu Gazze’de operasyonu Hamas’ın 7 Ekim 2023’te İsrail’e yaptığı saldırının ardından başlatmıştı. Bu saldırıda 1.200 kişi öldürülmüş ve 251 kişi esir alınmıştı.
Hamas’ın kontrolündeki Gazze Sağlık Bakanlığı verilerine göre İsrail’in Gazze operasyonunda bugüne kadar en az 64 bin 905 kişi hayatını kaybetti.
Ayrıca, nüfusun büyük bir kısmı defalarca yerinden edildi; hanelerin yüzde 90’ından fazlasının hasar gördüğü veya yıkıldığı tahmin ediliyor.
Gazze’de sağlık, su, arıtma ve hijyen altyapıları çöktü. BM destekli gıda güvenliği uzmanları Gazze Şehri’nde kıtlık olduğunu ilan etti.
BM raporunu, İşgal Altındaki Filistin Toprakları Hakkında Bağımsız Uluslararası Soruşturma Komisyonu hazırladı.
Bu komisyon 2021 yılında, uluslararası insan hakları hukukunun ihlal edildiği durumları ve iddiaları araştırmak üzere BM İnsan Hakları Konseyi tarafından kuruldu.
Üç uzmandan oluşan heyete, daha önce Ruanda soykırımıyla ilgili uluslararası mahkemenin de başkanlığını yapmış olan eski BM insan hakları direktörü Güney Afrikalı Navi Pillay başkanlık etti.
Raporda neler var?
Komisyonun son raporunda, İsrail yetkilileri ve İsrail ordusu, 1948 tarihli Soykırım Sözleşmesi’nde tanımlanan beş soykırım eyleminden dördünü gerçekleştirmekle suçlanıyor.
Yapılan tespitler şöyle:
Soykırım Sözleşmesi kapsamında, hukuki tanımı içinde soykırım ifadesinin kullanılabilmesi için failin bu eylemlerden herhangi birini, topluluğu kısmen veya bütünüyle yok etmek amacıyla özel bir çaba ile hareket ettiği tespiti de gerekiyor.
‘Netanyahu tüm Gazze’yi 7 Ekim’den sorumlu tuttu’
Komisyon, İsrailli liderlerin açıklamalarını analiz ettiğini belirterek, Cumhurbaşkanı Isaac Herzog, Başbakan Binyamin Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant’ın “soykırımı kışkırttığını” iddia etti.
İsrail hükümeti, yalnızca Hamas üyelerini ortadan kaldırmaya yönelik hareket edildiğini ve Gazze halkının hedef alınmadığını ısrarla savunuyor.
İsrail güçlerinin uluslararası hukuka uygun olarak faaliyet gösterdiğini ve sivillere yönelik zararı azaltmak için mümkün olan tüm önlemleri aldığını iddia ediyor.
BBC’ye konuşan BM heyetinin başı Pillay, Başbakan Netanyahu’nun 7 Ekim 2023’te “Hamas’ın konuşlandığı, saklandığı ve faaliyet gösterdiği o kötü şehirden güçlü bir intikam alacağına yemin etti, onları moloza çevireceğiz” dediğine işaret etti.
Pillay, bu açıklamayla Netanyahu’nun tüm Gazze şehrini, 7 Ekim’den sorumlu tuttuğunu gösterdiğini savundu ve şöyle devam etti:
“Tüm eylemleri bir araya getirip olgusal bulgulara varmamız, bunun gerçekleşip gerçekleşmediğini doğrulamamız iki yılımızı aldı… Sizi yönlendirecek olan yalnızca olgulardır. Sözkonusu eylemler bu niyetle yapılmışsa, Soykırım Sözleşmesi kapsamında dava açabilirsiniz.”
Komisyon, İsrailli siyasi ve askeri liderlerin eylemlerinin “İsrail Devleti’ne atfedilebilir” olduğunu ve bu nedenle devletin “soykırımı önleyememekten, soykırımın işlenmesinden ve soykırımı cezalandırmamaktan sorumlu olduğunu” söyledi.
BM komisyonu üye ülkelere de sorumluluk atfediyor.
Buna göre, tüm ülkelerin Soykırım Sözleşmesi uyarınca “soykırım suçunu önleme ve cezalandırma” yükümlülüğü olduğu, ellerindeki tüm tedbirleri kullanarak bunu derhal yerine getirmeleri gerektiği uyarısında bulunuyor.
Komisyon, aksi takdirde, bu suça ortak olabileceklerini savunuyor.
Pillay, “Tarafları suç ortağı veya soykırıma ortak olarak nitelendirecek kadar ileri gitmedik” diyor ve komisyonun bu noktada da incelemesini sürdürdüğünü söylüyor.
Çok sayıda uluslararası ve İsrailli insan hakları örgütü, bağımsız BM uzmanları ve akademisyenler de İsrail’i Gazze’deki Filistinlilere karşı soykırım yapmakla suçladı.
Uluslararası Adalet Divanı (UAD), Güney Afrika’nın İsrail ordusunu soykırımla suçladığı bir davayı ele alıyor.
İsrail, davanın “tamamen asılsız” olduğunu ve “taraflı ve yanlış iddialara” dayandığını belirtti.
Bu haber, BBC gazetecileri tarafından hazırlandı ve kontrol edildi. Bir pilot proje kapsamında çevirisinde yapay zekadan da faydalanıldı.
Özgür Eczanesi